Thứ Hai, 30 tháng 6, 2014

Queen of the night và những màn diễn đỉnh cao

Queen of the night trong vở Cây sáo thần của Mozart là một aria opera khá quen thuộc với công chúng. Tuy bị đánh giá là một vai diễn phản diện nhạt nhẽo, ngớ ngẩn và ngắn ngủi (vì chỉ xuất hiện đúng 10 phút trên sân khấu trong tổng thời lượng ba tiếng của vở opera). Thế nhưng, aria thứ 2 của vai diễn này "Der Hölle Rache kocht in meinem herzen" (Ngọn lửa hận thù từ địa ngục đang sôi sục trong trái tim ta) lại rất được công chúng, kể cả những người không nghe opera yêu thích. Chính vì thế, mức độ phổ biến của nó lớn hơn nhiều so với những aria khác. Nguyên do vì phần tiết tấu của aria này khá kích thích tai nghe với những đoạn chạy note cao vút trên tận F6, chạm tới kịch kim của nữ cao, giai điệu lại khá vui tai, dễ nghe.

Chính vì độ phủ sóng lớn lên rất nhiều giọng nữ cao màu sắc dù không thích nhưng cũng chen chân đi hát aria này để tên tuổi được biết đến nhiều hơn. Một số giọng ca quen thuộc từng thể hiện là:

Cristina Deutekom
Luciana Serra
Bogna sokorska
Cheryl Studer
Beverly Sills
Edda Moser
Edita Gruberova
Lily Pons
Miliza Korjus
Lucia Popp
Joan Sutherland
Roberta Peters
Nathalie Dessay
Sumi Jo

Rita Streich

Thực ra, đây không phải aria quá khó hát, vì những đoạn chạy note không quá phức tạp, chỉ đòi hỏi hát được staccato ở những quãng cao vút trên F6 mà thôi. Nếu so ra thì opera thời kì đầu của Verdi mới thực sự kinh dị, hành hạ giọng hát. Nhưng với khán giả opera, hầu như hiếm có ca sĩ nào làm thỏa mãn họ, tức là ra được cái chất kịch tính màu sắc của nó (vì aria này thể hiện sự giận dữ, hận thù của Nữ hoàng đêm tối). Joan Sutherland, diva bậc thầy nổi tiếng với những note cao siêu đẹp khi hát aria này cũng tỏ ra chấp chới ở F6, chạy note chưa được mượt mà, vì quá E6 thì bà cũng hát không tốt. Beverly Sills, diva kĩ thuật vô từng mạnh mồm tuyên bố "Tôi sẽ viết thiệp giáng sinh giữa hai aria" thực ra hát cũng thường  . Maria Callas với tính sang chảnh sẵn có từng từ chối thẳng khi được mời diễn vai này, kiểu như không thèm hát, không đáng để hát, nhưng có hát thì chắc cũng không hay  , vì Callas ít khi chạm tới F6. Sumi Jo coi đây là vai tủ của mình, nhưng cũng chênh vênh ở F6. Natalie Dessay thì hạ xuống thực chất còn E6 cho đúng với tần số nhỏ hơn 44hz của F6 thời Mozart (tức là ở thời Mozart, F6 chỉ tương đương E6 thời nay), nhưng chỉ vài lần hát rất hay, còn vài lần nghe rất là quá sức, và dù có lên F6 thì cũng khó đạt được độ kịch tính. Còn Lucia Popp bị đánh giá là hát aria này như một giọng trữ tình hit F6, vì không tạo được kịch tính trên F6. Roberta Peters và Cheryl Studer thì bị đánh giá là hát quá nhạt. May ra còn có Diana Damrau được đánh giá cao ở khoán diễn xuất và nuột nà, nhưng ấn tượng để lại cũng chưa nhiều (cô này là quen thuộc nhất với khán giả qua clip trên youtube).

Cristina Deutekom và Edda Moser là hai giọng nữ hiếm hoi được đánh giá cao vì hát ra được chất kịch tính màu sắc của aria này. Ở hai ca sĩ này, chúng ta tìm thấy được những đoạn chạy note F6 chắc nịch, gọn gàng, sáng rực và mạnh mẽ, đanh thép, như bom nổ, thậm chí có phần thô bạo, đúng với chất giận giữ trong hận thù của Nữ hoàng đêm tối.

Edda Moser 
https://www.youtube.com/watch?v=ZNEOl4bcfkc
https://www.youtube.com/watch?v=wpgluRqpsjc

Tất nhiên, ngoài hai ca sĩ trên bạn vẫn có thể tìm nghe những ca sĩ khác, dù không đỉnh bằng nhưng cũng rất hay.
Beverly Sills - bậc thầy chạy note
https://www.youtube.com/watch?v=0oZKZnvonuw
Joan Sutherland - giọng hát đẹp diễm lệ
https://www.youtube.com/watch?v=LAZCE-h9qBk
Sumi jo - ca sĩ opera đẳng cấp nhất châu Á
https://www.youtube.com/watch?v=YTx1BeHiyvw
Diana Damrau - khả năng diễn xuất tốt
https://www.youtube.com/watch?v=OLlux8ICOfI

_Đức Long_

Thứ Năm, 26 tháng 6, 2014

Tommy Mottola - con quỷ hút máu Mariah Carey và Michael Jackson

Bạn có biết Tommy, chồng Mariah Carey là một con quỷ hút máu các ca sĩ, sẵn sàng vì lợi nhuận để đạp lên mọi ca sĩ. Hai nạn nhân lớn nhất của ông ta là Mariah Carey và Michael Jackson?

Nếu cuộc hôn nhân giữa Mariah và Tommy là tình yêu của cô, thì với Tommy, đó chỉ là một bước tiến trong việc kinh doanh. Trong nhiều năm chung sống, Tommy xây riêng cho Mariah một căn biệt thự với miếng đất rộng tách biệt với bên ngoài, cô chỉ được quanh quẩn trong đó để sáng tác nhạc. Nhất cử nhất động của cô đều bị Tommy theo dõi, giám sát chặt chẽ. Ông ta lựa toàn bộ nam diễn viên là gay để đóng mv với Mariah, quần áo của cô cũng do ông ta chọn, đến cả tiền tiêu cũng thông qua ông ta. Đến khi tức nước vỡ bờ, Mariah quyết định chia tay thì lập tức Tommy dùng thủ đoạn để "dìm hàng " cô. Điều này lí giải vì sao những album của Mariah trong giai đoạn hậu li dị dù rất chất lượng, tính nghệ thuật còn hơn những album trước đó, nhưng lại không đạt được nhiều thành công như mong đợi.
Một trong những chiêu bài chơi xấu của Tommy là lăng xê Celine Dion, Shakira và Jennifer Lopez để đánh bại cô vợ đơn phương độc mã của mình. Hẳn ai cũng biết, thời Mariah rục rịch phát hành album Glitter, Tommy đã từng lén ăn trộm một bản sample ca khúcLover boy của cô cho Jennifer Lopez, biến nó thành bài hit I'm real để cạnh tranh với Mariah.

Lover boy
https://www.youtube.com/watch?v=AyU6vusV9NA

I'm real
https://www.youtube.com/watch?v=ge6ZXAq1vtc
Trong một buổi tố cáo Tommy, Micheal Jackson đã kể lại: "Sau khi li dị Tommy, Mariah đã đến bên tôi và khóc. Cô ấy khóc rất to, tôi đã phải ôm cô ấy. Và, cô ấy nói với tôi rằng: Đây là một kẻ xấu xa. Michael, con người này đang theo dõi em. Ông ta khai thác số điện thoại của ông ấy. Ông ta rất độc ác, cô ấy không tin tưởng ông ta. Ông ta thực sự là một kẻ độc ác. Chúng ta phải tiếp tục đấu tranh cho đến khi ông ta bị tiêu diệt! Chúng ta không thể để ông ta làm thế với nghệ thuật chân chính".
Chính Michael Jackson cũng phải rời bỏ Sony vì chịu nhiều áp bức dưới trướng Tommy. Anh nói rằng anh đã kiếm ra nhiều tỷ USD cho Sony, anh là một nghệ sĩ, nhưng họ nghĩ trong đầu anh chỉ có âm nhạc và nhảy, họ bắt anh phải làm việc không ngừng nghỉ, vắt kiệt sức lao động của anh và dùng nhiều thủ đoạn khác. Sau khi Michael mất đi, các fan đã đồng loạt tẩy tay mọi sản phẩm tưởng nhớ anh của Sony, không để cho Tommy kiếm lời từ cái chết thương tâm của idol mình.

Mặc dù không phủ nhận đóng góp của Tommy Mottola với thành công của Mariah và Michael, nhưng chúng ta cần biết bộ mặt thật của ông ta khi đối xử với các nghệ sĩ.

https://www.youtube.com/watch?v=UY5CfjgCo18

_Đức Long_

Thứ Tư, 25 tháng 6, 2014

SỰ TRỞ MẶT CỦA TRUNG QUỐC VÀ CƠ HỘI CHO DOANH NGHIỆP VIỆT


          Mới đây, bưu điện Hoa Nam đưa tin về việc chính phủ Trung Quốc đã cấm doanh nghiệp nhà nước tham gia đấu thầu các hợp đồng mới tại Việt Nam, trong bối cảnh căng thẳng và tranh chấp giữa hai nước đang leo thang. Đây là một trong những động thái trừng phạt kinh tế đầu tiên của Trung Quốc đối với Việt Nam.

          Việc đi "nước cờ" độc đoán này cho thấy chính phủ Trung Quốc muốn sử dụng sức mạnh kinh tế để gây sức ép đến cùng trong vấn đề biển Đông. Bởi nếu các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc ngưng đấu thầu tại Việt Nam, kèm theo những động thái trừng phạt kinh tế khác, trước mắt sẽ gây hệ lụy lớn, ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế nước ta vốn phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng nông nghiệp. Nhưng nhìn một cách sâu xa, đây lại là cơ hội lớn giúp các doanh nghiệp của chúng ta đánh bật ngoại bang, chiếm lĩnh và làm giàu từ chính thị trường Việt.
 
          Trong lĩnh vực xây dựng, Trung Quốc là chủ thầu của rất nhiều dự án nhà tầng lớn, các công trình quy hoạch đường xá quy mô quốc gia tại Việt Nam, với tốc độ xây dựng đến chóng mặt. Tuy nhiên, trừ những công trình đặc thù đòi hỏi công nghệ cao như nhà máy điện, tàu điện ngầm, cao ốc... thì các công trình dân sinh như cầu cống, đường sá, nhà vài chục tầng, doanh nghiệp của chúng ta hoàn toàn đủ sức thi công. Nhiều đơn vị thi công của chúng ta có đội ngũ kỹ sư, công nhân kỹ thuật và trang thiết bị máy móc khá tốt. Hơn nữa, đối với một nước đang phát triển như Việt Nam, những dự án hạ tầng dân sinh luôn cần được chú trọng hàng đầu. Việc nhà thầu Trung Quốc rút về nước ồ ạt sẽ khiến lĩnh vực xây dựng của chúng ta đối mặt với nhiều khó khăn về nguồn cung vật liệu và công nghệ cao, song lại mở ra "mảnh đất màu mỡ" cho các công ty xây dựng. Về phía nhà nước, cần quên đi những khoản lợi ích nhỏ nhặt trước mắt mà Trung Quốc đem lại để tạo điều kiện tối đa giúp doanh nghiệp của ta được tham gia đấu thầu xây dựng, đặc biệt là vấn đề hỗ trợ nguồn vốn đáp ứng cho thi công. Về phía doanh nghiệp, cần nhanh chóng đổi mới công nghệ, đào sâu những hướng thi công mới, tích cực tham gia đấu thầu các công trình vừa với sức mình. Đây cũng là điều kiện tạo công ăn việc làm cho hàng trăm ngàn nhân công của chúng ta. Câu chuyện về việc Việt Nam tự lực xây cầu Chương Dương trong khi cầu Thăng Long còn dang dở là minh chứng lớn nhất cho khả năng tự lực của chúng ta.

          Trong lĩnh vực nông nghiệp, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ lớn của chúng ta. Việc Trung Quốc hạn chế nhập khẩu hàng nông nghiệp từ Việt Nam không khỏi khiến bà con nông dân lao đao. Nhưng đừng quên rằng, ta xuất sang Trung Quốc một thì họ xuất sang ta ba, khiến cán cân thương mại luôn bị thâm hụt hàng chục tỷ đô la. Việc trông mong quá nhiều vào Trung Quốc khiến chúng ta quên rằng chúng còn một thị trường tiềm năng với hơn 90 triệu dân trong nước. Các doanh nghiệp cần liên kết với nhau xây dựng một nền nông nghiệp đồng bộ, hiện đại nhằm nhằm cho ra năng suất cao, nâng cao chất lượng nông sản. Đồng thời, cũng cần quản lí giá cả chặt, hướng tới thị trường trong nước và những thị trường đa dạng hơn. Để làm được điều này, chúng ta cần phải nâng cao khả năng dự báo, nghiên cứu thị trường, giúp quy hoạch tốt các vùng nguyên liệu, dự báo sản lượng cho vùng đó, tránh tình trạng năm thừa, năm thiếu, nông sản dễ bị ép giá. Bên cạnh đó, cần đầu tư các ngành công nghiệp hỗ trợ cho nông nghiệp như máy móc, hóa chất, nghiên cứu giống, chế biến nông sản. Tránh nhập quá nhiều nguyên vật liệu từ nước ngoài sẽ gây hạn chế cho khâu chế biến nông sản. Nhà nước và doanh nghiệp cũng cần giáo dục nâng cao ý thức cho người nông dân, để họ không vì lợi nhuận trước mắt mà phá bỏ hợp đồng.

          Việc nhập khẩu hàng tiêu dùng từ Trung Quốc lâu nay đã giúp họ dần thâu tóm thị trường Việt Nam, dẫn tới việc doanh nghiệp trong nước bị bóp chết. Tuy nhiên gần đây, người Việt cũng đã dần thức tỉnh, tẩy chay hàng Trung Quốc nên vấn đề này đang dần được khắc phục. Đây là cơ hội lớn dành cho các doanh nghiệp. Điều cần làm nhất với các doanh nghiệp của ta lúc này là tích cực đầu tư công nghệ, lao động nghiệm túc, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành, lấy lại niềm tin từ thị trường trong nước.

          Một vấn đề nổi cộm khiến các doanh nghiệp trong nước khó phát triển là chính là việc nhập khẩu máy móc thiết bị sản xuất từ Trung Quốc (công nghệ nguồn). Hiện nay, Trung Quốc đang có chiến lược xuất hết máy móc cũ, lạc hậu, gây ô nhiễm sang nước ngoài, trong đó, Việt Nam là bến đỗ lý tưởng. Giá thành của các loại máy móc này quá rẻ khiến các doanh nghiệp lao vào như thiêu thân. Việc sử dụng những công nghệ lạc hậu khiến hàng hóa sản xuất ra kém chất lượng, năng suất kém, ô nhiễm môi trường, tốn năng lượng, khó cạnh tranh. Chúng ta vẫn nhớ câu chuyện về việc Hiệp hội mía đường than vãn rằng bầu Đức nhập đường do HAGL trồng bên Lào về là phá giá, phá thị trường, bóp chết đường trong nước, vì giá đường của bầu Đức rẻ quá. Câu hỏi đặt ra là tại sao đường của HAGL lại rẻ như vậy? Vì bầu Đức đã cất công lặn lội sang tận Israel để mua công nghệ, máy móc, thuê chuyên gia Israel sang Lào tư vấn cách trồng mía và sản xuất đường (phương pháp tưới nhỏ giọt khi trồng mía). Kết quả là mía của bầu Đức trồng tốt hơn, ngọt hơn. Để làm ra 1 tấn đường thành phẩm, nhà máy tinh chế đường của bầu Đức chỉ cần 7 tấn mía nguyên liệu. Trong khi đó, để làm ra 1 tấn đường thành phẩm, nhà máy của Hiệp hội mía đường phải cần tới 10-11 tấn mía nguyên liệu. Bã mía sau khi đã ép lấy nước hết được bầu Đức gom lại làm phân bón hoặc đưa vào nhà máy làm nhiên liệu phát điện, còn bã mía của Hiệp hội mía đường lại chỉ được ủ theo công nghệ cũ rồi đem bón ruộng một cách đơn sơ. Từ câu chuyện cạnh tranh giữa bầu Đức và Hiệp hội mía đường, có thể rút ra bài học cho các doanh nghiệp trong nước là cần từ bỏ các loại máy móc của Trung Quốc, chuyển sang nhập khẩu công nghệ hiện đại của Mỹ, Nhật, Đức, Israel, đưa vào sản xuất. Có như vậy thì mới tránh được ô nhiễm môi trường, tiết kiệm đầu vào (năng lượng, nguyên vật liệu, tài nguyên) đưa vào sản xuất, tăng năng suất giảm bớt sức người, nâng cao khả năng cạnh tranh.


          Hiện nay, việc Trung Quốc không xuất nguyên liệu qua Việt Nam đã thúc đẩy các doanh nghiệp tại Bình Dương bắt tay đi tìm nguồn cung từ các nước khác. Kết quả là các sản phẩm hàng hóa đã có những bước tiến đáng kể về chất lượng.


          Lịch sử đã cho thấy, chưa từng có quốc gia nào thịnh vượng khi đứng cạnh Trung Quốc. Chúng ta đã phụ thuộc quá nhiều vào nền kinh tế Trung Quốc suốt hàng chục năm qua, nên việc từ bỏ sẽ gây hệ lụy không nhỏ trước mắt. Nhưng về lâu dài sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp, nhà nước cải thiện tư duy làm ăn, cải thiện môi trường đầu tư và chịu khó động não tìm đối tác ở các nước khác. Từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng khả năng cạnh tranh, làm phong phú thêm môi trường đầu tư. Bất cứ cuộc thai nghén nào cũng phải trải qua cơn đau đẻ, đây là cơ hội ngàn năm có một, nếu chúng ta biết "vượt cạn" thành công, thì tương lai, chúng ta sẽ thoát khỏi sự lệ thuộc vào Trung Quốc. Điều cần thiết nhất đối với các doanh nghiệp của chúng ta lúc này là nắm bắt cơ hội, đổi mới tư duy sản xuất, kinh doanh để nhanh chóng vực dậy tiềm năng kinh tế Việt tự lực tự cường.

_Đức Long_

Thứ Bảy, 14 tháng 6, 2014

Nữ trầm kịch tính - những giọng hát đẹp và khổng lồ

Cũng giống như nữ cao, loại giọng nữ trầm (Contralto) cũng có nhiều sắc thái giọng như nữ trầm trữ tình, nữ trầm màu sắc và nữ trầm kịch tính. Trong đó, nữ trầm kịch tính (Dramatic contralto) thuộc loại hiếm nhất, khó gặp hơn hai loại nữ trầm kia. Tính đến hiện nay, ở châu Á chưa có nữ trầm kịch tính nào. Các nữ trầm kịch tính chỉ xuất hiện lác đác ở một số ca sĩ gốc Phi và phương Tây.

Không như nữ cao kịch tính, nữ trầm kịch tính ít có điều kiện phát triển hơn. Vì opera, vốn là nơi nuôi dưỡng các loại giọng kịch tính lại khá thờ ơ với nữ trầm. Trong các vở opera hầu như không có vai nữ chính dành cho nữ trầm. Đến ngay cả các giọng nữ trầm màu sắc và nữ trầm trữ tình vốn linh hoạt hơn cũng phải chuyển sang hát nhạc thính phòng, ít ai thành công vượt trội ở sân khấu opera như các nữ cao kịch tính. Cũng vì thế mà việc đào tạo một nữ trầm kịch tính không có một nền tảng kiến thức, thực nghiệm vững chắc như nữ cao kịch tính, đồng thời họ cũng không nhận được sự đầu tư đúng đắn để phát triển sự nghiệp của mình. Thật đáng tiếc khi các nhà soạn nhạc tài năng như Wagner, Verdi, Puccini, Strauss lại không để tâm khai thác nguôn nội lực hiếm có này.

Nữ trầm kịch tính được định nghĩa là loại giọng có độ sâu nhất, tối nhất và nặng nhất, có nội lực mạnh mẽ nhất và thường hát với những note rất nặng. Quãng giọng của nữ trầm kịch tính thường trải dài từ C3 (E3) đến C5 (E5).

Đặc điểm của một nữ trầm kịch tính gồm có:

- Âm lượng giọng hát cực lớn.

- Nội lực bậc nhất trong các giọng nữ (đôi khi còn hơn cả nữ cao kịch tính, vì ngoài âm lượng lớn, giọng hát của họ còn có một độ dày hiếm có).

- Âm sắc lưỡng tính (gần giống giọng đàn ông), tối và nặng.

- Quãng giọng thuận lợi (middle range) nội lực và phi thường.

- Quãng trầm cực dày và nam tính.

- Có độ rung và vang lớn.

- Có khả năng sử dụng giọng ngực ở quãng trung và thấp nhiều hơn các giọng nữ khác một cách tự nhiên mà không lo mất giọng.

Trong opera và nhạc thính phòng, có một số nữ trầm kịch tính tiêu biểu như: Ewa Podles, Dame Clara Butt.

Nữ trầm kịch tính thường được tìm thấy dễ hơn trong nhạc đại chúng, nơi họ có điều kiện để phát triển sự nghiệp hơn.  Một số nữ trầm kịch tính tiêu biểu là: Nina Simone, Etta James, Lisa Gerrard, Mahalia Jackson.

Sau là ví dụ về một số nữ trầm kịch tính tiêu biểu:
Nữ hoàng nhạc Jazz Nina Simone, người được các giảng viên thanh nhạc ở nhạc viện Lysenko Conservatoria, Lviv, Ukraine và nhiều nguồn tài liệu cho là nữ ca sĩ nhạc đại chúng duy nhất đủ sức đứng chung sân khấu với các ca sĩ opera để đọ giọng mà không bị át giọng. Điều ngạc nhiên là khi chúng ta nghe Nina Simone, chúng ta sẽ không hề thấy bất cứ một sự phô diễn vocal nào. Nhiều người sẽ hỏi vì sao cô ấy đủ sức đọ giọng với ca sĩ opera mà không phải những nữ cao, nữ trung kịch tính như Patti Labelle, Aretha Franlkin, Jennifer Holiday... Một giải đáp hợp lí nhất, đó là Nina Simone đã chỉnh mic của mình ở mức âm lượng nhỏ nhất, ít reverb (vang giả) nhất và hát một cách bình thường nhất (thường thì Nina hát rất xa mic). Tuy nhiên, với một người có tai nghe chuyên nghiệp và kinh nghiệm như các giảng viên thanh nhạc, họ có thể nghe được nguồn nội lực lớn tiềm ẩn trong giọng hát này. Mời các bạn nghe kĩ đoạn 2:58 màn trình diễn ca khúc Save me để thấy nội lực khổng lồ của cô.
https://www.youtube.com/watch?v=v2LGGWM94dU

Trong màn trinh diễn ca khúc Sinnernan, Nina đã không cần dùng đến mic (2:43)
https://www.youtube.com/watch?v=J2cV4bw5yZY
Nữ hoàng nhạc Blues Etta James cũng sở hữu giọng hát kịch tính, với quãng trung và cận cao âm lượng cực lớn, đủ sức xuyên thủng một dàn nhạc. Trong màn trình diễn ca khúc Something's got a hold on me, cô đã gào lên note Eb5 với nguồn âm lượng lớn, làm người nghe phải giật mình (0:58).
https://www.youtube.com/watch?v=AGD6XKLvFJg

Hay như trong màn trình diễn ca khúc I'd rather be blind sau, Etta hát rất xa mic, dù chiếc mic này khá ít độ vang giả, độ khuếch đại âm lượng cũng không lớn. Rất ít ca sĩ có thể hát mà gằn giọng được từ đầu đến cuối như thế.
https://www.youtube.com/watch?v=uZt1xKtPbUQ


Mahalia Jackson cũng là một nữ trầm kịch tính có kĩ thuật tốt với lối hát chạy vibrato và melisma rất nội lực. Bà ít khi phô diễn giọng hát của mình một cách quá mức, nhưng chỉ cần nghe bà hát một cách bình thường nhất cũng đủ thấy được luồng âm lượng lớn và độ vang rền, đanh như bê tông, khó ai địch lại được.
https://www.youtube.com/watch?v=7XlW1_lGInk

Lisa Gerrard tuy là một giọng nữ trầm kịch tính, nhưng theo đuổi dòng nhạc new age nên tìm đến cho mình lối hát mềm mại, mượt mà. Rất ít giọng kịch tính có thể hát trữ tình như cô. Những note trầm của Lisa tuy đã được làm mềm bởi kĩ thuật điêu luyện, nhưng vẫn ẩn giấu nội lực rất lớn.

https://www.youtube.com/watch?v=RW5AQV26aqM

Thông thường, nữ trầm kịch tính có xu hướng hát với âm sắc tối và quãng thấp. Nhưng, giống như các giọng lirico và dramatic bass, họ có thể hát nhẹ hơn, mảnh hơn, mở rộng quãng giọng ngực hơn. Một số ví dụ tiêu biểu như sau:

Dame Clara Butt là một nữ trầm kịch tính nhưng thường hát như một nữ trầm trầm trữ tình.
https://www.youtube.com/watch?v=xxMVEwqnQEE
Ewa Podles cũng là một nữ trầm kịch tính có thể hát như một nữ trầm màu sắc với các kĩ thuật hoa mỹ, cô thường được biết đến như một nữ trầm kịch tính màu sắc.
https://www.youtube.com/watch?v=K6iP2RBqEPc
https://www.youtube.com/watch?v=qAueXMs29IM

Khó khăn lớn nhất của nữ trầm kịch tính là âm lượng quá lớn đè nén hơi thở, gây áp lực cho hơi thở quá nhiều. Điều này khiến làn hơi của họ thường yếu, khó kiểm soát, thường xuyên khiến mic bị rè hoặc chất lượng thu âm không cao. Một số nữ trầm kịch tính bị mất cân bằng trong việc vào quãng, không điều khiển được quãng trung của mình. Nhiều giọng nữ trầm kịch tính lại thường vượt quá ngưỡng trong quãng giọng thực của mình, dẫn tới việc hát quá cao nhưng không đẹp, dễ gây tổn hại thanh quản. Nhưng lợi thế lớn của nữ trầm kịch tính cũng giống như mọi nữ trầm khác là âm khu thấp giúp họ giữ giọng lâu hơn rất nhiều so với nữ trung và nữ cao. Đối với giọng nữ, càng lớn tuổi thì giọng hát càng dày và tối đi, điều này là bất lợi với các soprano hoặc mezzo soprano vốn có giọng hát trong, thanh và cao, nhưng vô tình lại trở thành lợi thế cho nữ trầm khi sự phát triển đó lại đi theo đúng tính chất âm sắc giọng tự nhiên của họ. Hiện nay, các bài tập thường thấy dành cho nữ trầm kịch tính là cân bằng quãng giọng và tập "thin edge". Ngoài ra, các nữ trầm nên được khuyến khích hát trong quãng giọng đẹp của họ hơn là việc cố lên hoặc cố xuống thấp quá mức. Thường thì nữ trầm vốn dĩ đã sở hữu giọng hát đẹp tự nhiên, đầy đặn, không chói, không gắt, nội lực bẩm sinh, và nữ trầm kịch tính cũng vậy. Nên đối với nữ trầm kịch tính cũng như các nữ trầm khác, cái cần đạt được là khoe được cái đẹp tự nhiên đó, thay vì chứng tỏ mình hát to, hát khỏe.

Hải Phòng ngày 15 tháng 6 năm 2014
_Đức Long_